Pełny opis rezultatów i sposobów ich wykorzystania
THE INSECTS PROJECT – Problems of Diacritic Design for Central European Languages jest efektem międzynarodowej współpracy badawczej mającej na celu dzielenie się wiedzą na temat typografii środkowoeuropejskiej i promowanie designu, który jest wrażliwy na specyficzne potrzeby wszystkich tych, którzy są użytkownikami jednego z 4 opisanych języków: czeskiego, węgierskiego, polskiego lub słowackiego.
Pewnego upalnego lipcowego dnia w Bratysławie Robert Kravjanszki podczas spotkania zespołu projektowego rzucił żartobliwe hasło, mówiąc: znaki diakrytyczne sprawiają, że teksty drukowane w naszych językach wyglądają, jakby obsiadły je owady. Oprócz wywołania gremialnego wybuchu śmiechu, ta zabawna, idealnie pasująca metafora, stała się natychmiastową inspiracją dla nazwy projektu.
Publikacja, która jest zwieńczeniem naszej współpracy zawiera cztery artykuły autorstwa: Filipa Blažka (o języku czeskim i jego akcentach), Roberta Kravjanszkiego (analogicznie – o węgierskim), Palo Balika (o słowackim), Agnieszki Małeckiej i Zofii Oslislo (o polskim). Każdy z artykułów dzieli się na część historyczną i część odnoszącą się do zasad poprawnego projektowania specyficznych dla danego języka znaków specjalnych, a opisywane problemy projektowe zostały opatrzone przykładami dobrych i funkcjonalnych rozwiązań.
Poza książką badania zostały zaprezentowane i udostępnione na zasadach otwartej licencji na stronie theinsectsproject.eu
Ponadto projekt doczekał się licznych prezentacji, m.in. w ramach wystąpień na konferencjach krajowych: Wrocław Typo Forum 2017, Typolub w Lublinie oraz międzynarodowych: Typo Berlin 2017 czy ATypI 2016 Warszawa; publikacji w magazynie „Design 360° Magazine” w części 270° Exchange | Academy of Fine Arts in Katowice, Poland oraz nagród m.in.: w konkursie na Najpiękniejsze Książki Roku 2016, jury powołane przez Polskie Towarzystwo Wydawców Książek przyznało wyróżnienie za projekt graficzny książki, a w konkursie Śląska Rzecz organizowanym przez Zamek Cieszyn, Nagrodę Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej za projekt i publikację, 2017
Cele, założenia i metody badawcze
Przeprowadziłyśmy badania porządkujące i zbierające dotychczasową wiedzę na temat projektowania dedykowanego językom środkowoeuropejskim oraz uzupełniłyśmy ją (wraz z pozostałymi ekspertami) o nowe ustalenia.
Języki polski, czeski, słowacki i węgierski charakteryzują się szczególnymi cechami. Pary kerningowe, często występujące kombinacje liter oraz diakrytyki, są inne niż w językach anglosaskich. Wiele krojów pism dostępnych na rynku jest w dalszym ciągu projektowana przez osoby posługujące się językami anglosaskimi, przez co, nie zawsze uwzględniają one specyfikę języków środkowoeuropejskich. Często brakuje w tych projektach odpowiednich par kerningowych oraz diakrytyków (lub są one nieprawidłowe). Wiedza dotycząca historii i specyfiki języków grupy wyszehradzkiej oraz projektowania diakrytyków i znaków specjalnych, pomimo projektów (np. społecznościowy diacritics.com zapoczątkowany przez Filipa Blažka, polskie pary kerningowe zostały zebrane przez Roberta Olesia przy okazji konkursu Miłosz Type) oraz artykułów (m.in. Davida Březiny On diacritics, J. Victora Gaultneya Problems of Diacritics Design, Petry Černe Owen Skąd się wzięły znaki diakrytyczne, Adama Twardocha Polish Diacritics – how to?) w dalszym ciągu jest rozproszona i trudno dostępna.
Wykorzystane metody badawcze (metodologia), w tym wykorzystane źródła: współpraca z ekspertami, wywiady, rozbudowana kwerenda archiwalna, analiza istniejących opracowań.
