Forum Parallax – Międzynarodowa Konferencja Naukowa

Organizatorami wydarzeń realizowanych w ramach społeczności parallax / www.parallax-network.org od roku 2015 są trzy europejskie uczelnie artystyczne: Chelsea College of Art London, HDK Valand Academy z Goteborga. oraz Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach jako lider projektu. Wymiana międzyuczelniana pojawiła się w kluczowym dla nas momencie – otwarcie nowego budynku ASP w Katowicach obok innych, nowo powstałych obiektów: Muzeum Śląskiego i sali koncertowej NOSPR wpisuje się w wyjątkowo dynamiczny proces rewitalizacji miasta, poprzez wyraźny rozwój infrastruktury kulturalnej. Rok 2015 był zatem dla naszej społeczności momentem zwrotnym, skłaniającym do podsumowań, kolejnych przemian i aktualizacji, ale również do stawiania pytań o przyszłość. Autorami projektu są: Martin Newth, ówczesny Dyrektor Programowy Chelsea College of Art London, autor i artysta wizualny Dave Beech oraz Paweł Mendrek, Kierownik Katedry Intermediów i Scenografii WA, ASP Katowice.

Dialog poprzez działanie to fraza, której używamy do opisania ważnego aspektu idei, z których wyrasta projekt. Realizując kolejne wydarzenia stawiamy pytania o rolę instytucji i procesów kształcenia artystycznego, gdyż nie możemy zaprzeczyć faktom, że Akademia zmienia się w rytmie, w jakim zmienia się nasz świat – w jakim zmienia się społeczeństwo – nasze miasto, dom, ulica – w jakim zmienia się artysta i zmienia się sztuka. Jednak nie znajdziemy tu gotowych odpowiedzi, gdyż postawione pytania z założenia bliższe są naukom przyrodniczym, a co za tym idzie, doświadczaniu przez obserwację i rozumowaniu statystycznemu, które mogą jedynie uprawdopodobnić nasze wnioski. W największym uproszczeniu paralaksa to błąd odczytu, więc niejako z definicji otwiera ona przestrzeń dialogu i daje pole do dyskusji. Paralaksa określa proces obserwacji ruchomych obiektów względem innych obiektów, zmieniający się wraz ze zmianą położenia przemieszczającego się obserwatora. W tej sytuacji tracimy trochę na ostrości widzenia, ale właśnie ta mobilność jest czynnikiem niezbędnym do pełnego oglądu. Jak zauważa Martin Newth, „nie chodzi o znalezienie prostych definicji, ale o uwzględnienie pytań i różnic, dlatego sam termin paralaksa stanowi dobry punkt wyjścia do współpracy, pozwalając na dyskutowanie i kwestionowanie”. Poddaliśmy się procesowi, w którym jesteśmy jednocześnie obserwatorami i obiektami obserwacji.

Aktualnie Parallax Network to jedna z ważniejszych dla naszej instytucji platforma wymiany akademickiej realizowana na WA. Zakładamy, że wymiana poglądów i postaw twórczych jest impulsem do zgłębiania roli i funkcji edukacji artystycznej w szybko zmieniającym się współczesnym świecie, z tego względu od 2015 roku kamienie milowe wyznaczją spotkania Międzynarodowego Forum Parallax: SPACE BEYOND (2017) kuratorzy: Jolanta Jastrząb & Pawel Mendrek, ART, SOCIETY AND POLITICAL CORRECTNESS (2018) kurator: Pawel Mendrek, STEREOTYPES & STORYTELLING. RESEARCH STRATEGIES FOR ART EDUCATION (2019) kuratorzy: Agata Cukierska reprezentująca CSW Kronika, Paweł Mendrek oraz Martin Newth, COMMUNITY/CARE/LABORATORY. MAPPING RESIDENCIES (2020) kurator: Ika Sienkiewicz-Nowacka reprezentująca CSW Ujazdowski. Najbliższe Forum pt. Shifting Perspectives. A journey into the relational nature of an art school in the context of empathic pedagogy podejmie wątek rezydencji artystycznych jako narzędzia dydaktycznego oraz relacyjnego charakteru szkoły artystycznej w kontekście pedagogiki empatycznej.

Mając przed sobą wyzwanie polegające na dekolonizacji, przeformułowaniu i ponownym wyobrażeniu sobie naszych instytucji, musimy zapewnić przestrzeń dla prawdziwego dzielenia się. Choć dzielenie się to właściwe słowo, nie jest ono wystarczająco mocne, aby opisać potencjał interakcji, współpracy i współtworzenia. Może należałoby mówić o radykalnym dzieleniu się. Radykalne dzielenie się stworzy przestrzeń do działania, prowadzącego do zmian w nas samych, w naszych instytucjach i społeczeństwach. Dzielimy się, nie dlatego, że uważamy, że powinniśmy, ale dlatego, że świat i przyszłość wymagają, byśmy to zrobili. Zasady radykalnego dzielenia się, które obejmuje budowanie świadomości różnic, wspólne tworzenie, pracę ponad granicami i odkrywanie nowych sposobów interakcji w świecie po Covidzie to zasady, które leżą u podstaw aktywnego dialogu stanowiącego siłę napędową projektu Parallax.